Kategori: Uncategorized

Rutin bir uyku halidir, sürüşte rutinden kurtulun, ama nasıl?

Değerli otobüs sürücüleri,

Yolcularınız için rahat, hatta dinlendirici olsa da, sürücü olarak otobüsle sefer yapmak zorlu bir iştir. Otobüs kullanırken koltukta uzun süre oturmak, yola konsantre olmak ve yolcuların sorumluluğunu taşımak!

Otobüs kullanıyorsanız, zaman baskısından kaynaklanan psikolojik stres, yolcularla olası çatışmalar veya anlaşmazlıklar, trafikteki tehlikeler ve son fakat bir o kadar önemlisi yolcularınızın sorumluluğu çoğu zaman günlük yaşamın bir parçasıdır ve stresli olabilir. Vücudu fiziksel ve ruhsal olarak yanlış yüklemenizin bazı sonuçları ancak yıllar sonra yavaş yavaş ortaya çıkar.

Bu kitaptaki ipuçları öncelikle tehlikeli durumların başınıza gelmesini önlemeye yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Belki okuyacaklarınızın çoğunu zaten biliyorsunuz ve uzun süredir rutin olarak uyguluyorsunuz. Ancak bazen, belirli bir rutin günlük hayata sızar ve işleri gereğinden daha hızlı ve yüzeysel yaparsınız veya aslında bilinen şeyler unutulur. Çünkü rutin, düşünmenin uykusudur.

Bu kitabı okurken kendinize sadece söz konusu gerçekleri bilip bilmediğinizi sormayın, aynı zamanda günlük yaşamda bunlarla nasıl başa çıkabileceğinizi de sorun. Güvenliğiniz ve sağlığınız söz konusu olduğunda, tüm duyularınızı keskinleştirin.

Otobüs şoförü, sürüşe başlamadan, sürüş esnasında, molalarda, özel durumlar, kaza durumunda, otobüs yangınları, stres yönetimi ve case study bölümlerinden oluşan bu çalışma, otobüs şoförlerine günlük yaşamda her an ve fakat belki de iş hayatlarında sadece bir kere karşılaşacakları sorunlarla nasıl başa çıkabileceklerini anlatmakta.

Case study bölümünde verilen örnek olay incelemeleri ile bu çalışma, bireysel kullanım dışında şirket içi eğitimlerde de kullanılabilecek bir kaynaktır.

Timuçin Özsöylev

www.ozsoylev.com

Eşek tepmesiyle ölenlerden daha az!

Uçak kazalarındaki ölümler için, yukarıdaki şekilde literatüre girmiş bir ifade var. Bu söylem istatistiki olarak, beş milyonda bire tekabül ediyor. Peki otobüs kazaları için durum nedir?

Dünya nüfusu arttıkça ve daha fazla insanın daha hızlı bir şekilde bir yere gitmesi gerektikçe, bazı ulaşım biçimleri popüler hale geliyor. Ekonomik olması nedeniyle insanlar daha çok otobüsü tercih ediyor. Kabaca 1 milyar kişi her gün otobüse biniyor ve birincil ulaşım kaynağı olarak otobüse güveniyor. Bu popülerlik ve yoğunluk, otobüs kazalarını büyük bir endişe haline getiriyor.

Çoğu insan otobüsle seyahat etmenin en güvenli yollardan biri olduğuna inanıyor. Ancak durum her zaman böyle değil! Otobüsler düşünüldüğünden daha sık kazaya karışıyor. Tüm dünyada şu yada bu nedenle her yıl milyon mertebesinde otobüs kazası istatistiklere giriyor.

Otobüs kazaları geçmişte de yaşandı ve gelecekte yine yaşanacak. Ancak bunların sayısını ve şiddetini azaltmak bizim elimizde. Özellikle büyük araçların karıştığı kazaların sonuçları hem maddi hem de manevi olarak ağır olmakta! Yollarda gerçekleşen kazalardaki ölüm oranı diğer alanlarda yaşananlardan çok daha fazladır. Dolayısıyla trafik kazaları da diğer sektörlerde olduğu gibi bir iş güvenliği yaklaşımı ile ele alınmalı ve çözümler üretilmelidir.

Bu çalışma, ülkemizdeki otobüs seferlerinin daha güvenilir yapılmasına yardımcı olmak üzere, şirket içi eğitimlerde kullanılmak için hazırlanmıştır. Güvenli sürüş için; araç, şoför ve şirketin uyması gereken kurallar vardır. Ayrıca, trafikte güvenli sürüş hakkında tüm yol kullanıcılarının öğrenmesi ve uyması gereken, özellikle büyük araçlarla ilgili bir çok kural bulunmaktadır. Buna, yollarda ağır ticari araçlarla güvenli bir şekilde etkileşim kurmak da dahildir.

Şehirler arası yollardaki tüm araçların yaklaşık yüzde yirmisi otobüs ve kamyonlar dan oluşmaktadır. Dolayısıyla, eğitmenlerin üstleneceği rol sadece şirketteki sürücülerin başarısı ve güvenliği ile sınırlı olmayıp, tüm kara yolu trafiği için hayati önem taşımaktadır.

Ağır vasıta sürücülerinin öğrenmesi ve her zaman uyması gereken bir çok kural var. Bu kitabın amacı, özellikle yeni başlayan büyük araç sürücülerine, yolu diğer araç sürücüleriyle birlikte güvenli şekilde nasıl paylaşacaklarını açıklamak ve izah etmektir. Onların birer akıllı sürücü olmaları ve en azından ‘sıfır ölümlü kaza’ hedefine ulaşmaya yardımcı olmaları için bazı temel kuralları öğretmektir.

Şoförlerin dışında, aynı zamanda otobüs şirketlerinin de uyması gerekli kurallar var. Dolayısıyla konu ve eğitim kapsamı sadece sürücülerle sınırlı olmamalıdır. Hatta sürücü eğitimlerinin yanı sıra şirket genelinde seferlerle ilgili tüm tarafların katılacağı seminerler düzenlenmesi ve workshopların yapılması daha anlamlı olacaktır.

Önce güvenlik, kaza nedeni, güvenli araç, güvenli şoför, güvenli şirket, şoför kontrolleri, kış kontrolleri, tünelde sürüş, çalışma saatleri, acil durumlar ve otobüs kullanmak bölümlerinden oluşan bu çalışmada ayrıca, tüm sürücülerin büyük bir araçla yaşanabilecek ölümcül bir kazayı önlemek için neler yapılabileceğini değerlendirmelerine  yardımcı olmak için, otobüslerin karıştığı örnek bir ‘çarpışmalı kaza analizi’ de verilmektedir. Konular birlikte veya şirket ihtiyacına göre farklı ders oturumlarında da işlenebilir.

Eğitim sürecinde, tartışmayı güçlendirmek ve motivasyonu arttırmak amacıyla her ders modülü için yeterli video desteği sağlanmaktadır. Eğitim sonunda kitabın ekinde verilen sorular kullanılarak bir mini sınav yapılabilir. Sınav sonucu için kimin ne kadar bildiği değil genelin durumu dikkate alınmalıdır.

Timuçin Özsöylev

www.ozsoylev.com

Otobüse binmekten korkuyor musunuz?

Bu sene ilk altı ayda, ülkemizde iki yüze yakın otobüs kazası yaşanmış. Sonuç, onlarca ölü ve yüzlerce yaralı. Çoğunda şoför tatlı tatlı kestirmiş! Aslında bu, sadece bizim ülkemizde yaşanan bir sorun değil, ama bazıları konuyu dikkate almış, incelemiş, çözüm yolları aramış ve bulmuşlar da!

Güvenlik öncelikle bir kültür meselesidir ve o da, dünden bugüne oluşmaz. Dolayısıyla doğru tespitler yapıp başarılı bazıları gibi bizimde, doğru planlanmış güvenlik yönetim sistemleri ile, beklenen çözüme ulaşmamız gerekir.

-Hangi otobüs şirketinin bir güvenlik yönetim sistemi var?

-Bu sistemin içinde neler bulunuyor?

Otobüs şirketlerinin güvenli ulaşım sağlama konusunda kanıtlanmış bir geçmişi olmalı ve otobüslerinin ve sürücülerinin sektör standartlarına uygun, düzenli güvenlik denetimlerinden geçmesi gerekir. Ayrıca, iyi bir otobüs şirketi yerleşik güvenlik protokollerini takip etmesi, eğitimli ve deneyimli sürücüleri istihdam etmesi gerekir. Otobüslerin de, şimdilik zorunlu olmasa bile, en son teknik güvenlik özellikleriyle donatılmış olması önemlidir. Saygın bir şirketi diğerlerinden ayıran en önemli özellik bu olmalıdır, koltuklar değil!

Kazaların ana nedeni ‘distraction’ yani dikkat dağılması. Küçük dikkat dağıtıcı şeyler bile ölümcül olabilir. Şirketlerin dikkat dağıtıcı sürüşe karşı mutlaka bir politika uygulaması gerekir. Yeni bir araç satın alırken yada eskisini yenilerken mutlaka bu konudaki araç teknolojilerini öğrenmek ve araçla birlikte almak avantaj sağlayabilir.

Konuya sahip çıkmaya çalışan meslek odaları da, bir koordinasyon içinde otobüs şirketleriyle ortaklaşa bir çalışma içine girmeli onların güvenlik sistemi kurmaları için destek vermeleri gerekir.

Otobüse binmeseniz bile, konu onu bunu değil, aracıyla yola çıkan herkesi ilgilendirmektedir. Sen kusursuz olabilirsin ama, karşıdan yada arkadan gelen otobüsün şoförü uyuyorsa ne olacak!

Anahtar kelimeler:

-Otobüs şirketleri için güvenlik sistemleri

-Güvenlik kültürü

-Otobüs / yola uygunluk

-Sürücü / yola uygunluk

-Otobüs çıkış kontrolleri

-TUV muayeneleri

-Otobüs, güvenlikle ilgili teknik donanımlar

-Araç takip sistemleri

-Telematik

-Polis kontrolleri

-Sürekli şoför eğitimi

Unutmayın, insan beyni aynı anda sadece bir şeyle ilgilenebilir. Ama yapay zeka sınırsız. Dijital çağda IT teknolojilerinden mutlaka faydalanmak gerekir. Ama bu demek değil ki, her şeyi onlara bırakalım. Dijital yanlış olanı düzeltmez ama verileni hızlı şekilde gerçekleştirir. Büyük resmi ancak konuyla ilgili meslek odaları görebilir ve gerekli algoritmaları yaratabilir. Kazaların önlenmesi için beklentimiz onların kısa sürede ve kapsamlı şekilde konuya el atması ve uygulanabilir çözümler için paydaşlarla çalışmalarıdır.

Timuçin Özsöylev

www.ozsoylev.com

Teknoloji kazaları önler mi, yoksa biz hala kaderdemiyiz?

İnsan hayatı bu kadar ucuz mu? Son zamanlarda yaşanan otobüs kazalarında bir çok can yok oldu. Sebep hep aynı; dikkat dağılması uykusuzluk, yorgunluk vb. Bizim insanımız kendine bakmıyor ve yaşama değer vermiyor mu? Sosyologlara, psikologlara, doktorlara sorun, neden biz böyleyiz!

Otobüs kazalarının neredeyse dörtte üçü sürücü hatasından kaynaklanıyorsa ve her kazadan sonra hep aynı şeyler konuşuluyorsa, artık çözümü başka yerde aramamız gerekmez mi? Çünkü çözüm; tavsiye, telkin ve terapide falan değil. Çözüm teknolojide ve mühendislik yaklaşımında.

Araçların yola uygunluğu daha henüz yeni yeni tartışılırken, şoförün kendisinin yola uygunluğundan bahseden bile yok! Onları kim denetleyecek ki. Zaten çoğu patron-şoför değil mi?

Şimdi güvenli sürüş için telematik sistemler var!
Gelişmiş ülkelerde yaygın şekilde kullanılan telematik sistemlerin artık ülkemizde de uygulanması gerekiyor. Çünkü bizim yolcu taşımayla ilgili bir sistemimiz yok gibi. Ama telematik’ in kendisi zaten bir sistem.

İster profesyonel isterse patron şoför olun, aracı kullanıyorsanız siz de denetleniyorsunuz. Telematik’ le sürücü denetleniyor, araç denetleniyor, yakıt sarfiyatı denetleniyor, dokümanlar denetleniyor ve hatta kameralarla yolcular da denetleniyor, yani modern bir yönetim sistemi kendiliğinden oluşuyor.

Her alanda dijital dönüşüm yaşanırken otobüs şirketlerinin de bu teknoloji ve inovasyondan faydalanması gerekir. Telematik teknolojisi, filo yöneticilerine yolda neler olup bittiğine dair kesin ve gerçek zamanlı verilere erişim imkanı sağlar. Operasyonlar, şoför davranışı, güvenlik ve araç teknik durumu hakkında önemli bilgiler elde edilir ve istenirse bir filo yönetimi sistemi içinde tüm veriler big data yardımıyla değerlendirilir ve istenen sonuçlar AI ile yönetilebilir.

Operatörler ve filo yöneticileri; güvenliği, verimliliği ve müşteri memnuniyetini telematik sistemlerle artırabilir. Şimdilerde, her alanda dijital dönüşüm yaşandığına göre, en değerli varlık olan insan taşımacılığı için bundan neden faydalanmıyoruz! Endüstri 4.0 bize bu imkanı veriyor, yeter ki teknolojiye inanalım, o zaten kendisini öder!

Timuçin Özsöylev
www.ozsoylev.com